De knolboterbloem – Ranunculus bulbosus is een kruidachtige plant uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae). Aan de voet is de stengel verdikt tot een knol, vandaar de naam.
Deze boterbloem heeft zeer scherp sap, vandaar de Nederlandstalige naam. Het is giftig voor vee. In hooi meegedroogd is het echter niet meer giftig. Bij de mens kan het huidverbranding veroorzaken. Vroeger werd het wel eens door bedelaars gebruikt om medelijden op te wekken. De mooie bloemen zijn niet geschikt voor een veldboeket want na het plukken verwelken de bloemen heel snel.
Er zijn zo’n 13 verschillende soorten boterbloemen, waarvan de Knolboterbloem (in ondergeslacht Ranunculus), de Kruipende boterbloem en de Blaartrekkende boterbloem het meest voorkomen
Een echte vijand heeft de boterbloem toch wel, slakken eten de bloemen namelijk graag. Zij zijn bestand tegen het gif van de boterbloemen