Grote Klaproos – Papaver Rhoeas.
Papaver is een geslacht van bloeiende planten. En mijn meest favoriete bloem, de kleur rood, het licht dat door de bloemblaadjes valt, het tere dat mij doet denken aan crépe-papier, een paar jaar geleden stonden er ook lila papavers in de tuin.
Het geslacht Papaver kent wereldwijd ongeveer zestig soorten.
De zaden van de klaproos behouden onder de grond erg lang hun kiemkracht en ontkiemen als ze, soms na jaren, weer aan de oppervlakte komen. De klaproos is dan ook een echte pioniersplant.
De grote of gewone klaproos (Papaver rhoeas) is een plant uit de papaverfamilie (Papaveraceae). Deze plant kan tot circa 80 cm hoog worden en bevat een wit melksap. De bloemen zijn groot en scharlakenrood.
De plant bloeit op lange stelen in de bladoksels. De bloeitijd is van juni tot juli. De bloem is rood en heeft een zwarte vlek aan de voet van het kroonblad. De bloemen zijn 7-10 cm in doorsnede. Er zijn veel meeldraden die een donkerpaarse helmknop hebben. De grote klaproos heeft een schijfvormige stempel met zeven tot twaalf stralen. De bloemblaadjes bevatten een stof die vergelijkbaar is met opium.
De vrucht is een omgekeerd eivormige doosvrucht, die 1-2 cm lang kan worden. De vrucht heeft een deksel, waaronder uit de porierand de zaadjes worden verspreid.
Wetenswaardigheden
De naam Klaproos is ontstaan doordat kinderen een bloemblaadje omvouwden, waardoor er een soort zakje werd gevormd, dat met een knal opensprong als er op geslagen werd.
De Grieken wijdden de klaproos aan Aphrodite, de godin van de landbouw en het moederschap.
De Romeinen meenden dat de klaproos een gunstig effect had op de groei van het graan. De geslachtsnaam Papaver is Latijn voor klaproos. Mogelijk hebben de Romeinen het woord ontleend aan het Keltische woord papapap (kinderpap), of zelf gevormd uit papa (pap) en verum (echt). Het plantensap werd namelijk in de pap gedaan om kleine kinderen rustiger te maken.
Alle klaprozen hebben een bedwelmende (niet ongevaarlijke) werking. Ruiken aan een Klaproos kan hoofdpijn veroorzaken, maar soms werd de plant juist gebruikt bij bestrijding van migraine en hoofdpijn.
Ook werd er een relatie gelegd tussen de Klaproos en onweersbuien. In Engeland zou het plukken van de bloem ernstige donderbuien veroorzaken, maar in Nederland, België en Frankrijk was het juist een middel om onweer te voorkomen.
Vroeger werd gedacht dat de plant groeide op de plaats waar iemand vermoord was en dat het bloed door de plant werd opgenomen en bewaard in de bloembladen. Daarom dacht men dat dit de oorzaak was van de vele klaprozen op het slagveld. In werkelijkheid is de oorzaak dat de zaden pas kiemen als ze aan licht worden blootgesteld. Doordat het slagveld omgewoeld werd, kwamen de zaden aan het licht en kiemden.
Klaprozen zijn met name in het Verenigd Koningkrijk het symbool van de Eerste wereldoorlog omdat ze op de slagvelden in Vlaanderen uitbundig bloeiden Op Remembrance day, de dodenherdenking van het Gemenebest, worden bij de cenotaaf op Whitehall door de vorstin en hoogwaardigheidsbekleders klaprooskransen gelegd, geen echte overigens, omdat de bloemblaadjes zeer snel uitvallen.
In deiconografie is de klaproos het attribuut van Hypnos, de Griekse god van de slaap.
Toepassingen
De zaden van de klaproos worden vaak gebruikt in bepaalde (voornamelijk zoete) gerechten. Het zaad van de slaapbol wordt onder de naam maanzaad op broodjes gebruikt.
Het sap van de klaproos werd vroeger gebruikt om Edammer kaas mee te kleuren.
De non-profit organisatie die zich bekommert om oorlogsslachtoffers en hun nabestaanden heet ,, Poppy Appeal”.
Met dank aan een hobby tuinnierster voor het mogen fotograferen van haar klaprozen in haar tuintje.